Μαργαρίτες

                                                                                                    Τελευταία ενημέρωση: Ιανουάριος 2013

Αναρωτιόμουν τι είναι αυτό που κάνει τα ετήσια φυτά να προετοιμάζονται για να ανθίσουν. Στην Κρήτη κάνει συχνά καλό καιρό το χειμώνα (ηλιοφάνεια και σχετικά δροσιά). Έβλεπα ότι οι μαργαρίτες ξεκινούσαν να αναπτύσσονται γρήγορα τον χειμώνα (να βγάζουν βλαστούς και φύλλωμα) και πριν έρθει επίσημα η άνοιξη, αρκετές είχαν ήδη ανθίσει. 

Σκέφτομαι ότι οι μαργαρίτες εκμεταλλεύονται τον καλό καιρό του χειμώνα και μεγαλώνουν γρήγορα για να προλάβουν τον ανταγωνισμό με τα πολλά άλλα ετήσια φυτά που φυτρώνουν την ίδια περίοδο.

Την Πρωτομαγιά του έτους 2010 είχα πάει στα τείχη του Ηρακλείου Κρήτης για να μαζέψω μαργαρίτες (για να κάνω τον Μάη που λέμε σαν έθιμο). Με έκπληξή μου είδα ότι οι μαργαρίτες είχαν ήδη μαραθεί. Υπήρχαν ελάχιστες ακόμα ανθισμένες. Από ότι θυμάμαι εκείνο το χειμώνα και την άνοιξη είχε κάνει γενικά πολύ καλό καιρό (ζέστες, ηλιοφάνεια, και σχετική ανομβρία).

Το έτος 2011 σκέφτηκα να παρακολουθήσω την πορεία άνθισης των μαργαριτών στα τείχη του Ηρακλείου. Αυτό που συνέβη εκείνο το έτος ήταν να κάνει αρκετά βροχερό καιρό τον Απρίλιο, αλλά και τον Μάιο, με αρκετές ημέρες συννεφιάς και δροσιά! Σίγουρα δεν είχαμε συνηθίσει τέτοιο καιρό εδώ στο Ηράκλειο. Αυτό που παρατήρησα ήταν ότι η περίοδος άνθισης των μαργαριτών επιμηκύνθηκε το 2011 σε σχέση με το 2010 (πάντα για τα τείχη του Ηρακλείου) κατά περίπου ένα (1) μήνα!!! Δηλαδή η Πρωτομαγιά του 2010 έμοιαζε με την 1^η Ιουνίου του 2011!!!

Σχήμα 1. Ποσοστό άνθισης μαργαριτών στα τείχη του Ηρακλείου Κρήτης την άνοιξη του έτους 2011 (επί % του μεγίστου).

Φαντάζομαι πως οι μαργαρίτες επωφελήθηκαν από την βροχή και από τη δροσιά/ συννεφιά του Απριλίου και Μαΐου, γι’ αυτό κράτησαν τόσο πολύ την άνοιξη του 2011. Αντίθετα, την άνοιξη του 2010 οι μαργαρίτες θα πρέπει να είχαν υπομείνει μεγάλο διάστημα ξηρασίας και έντονης ηλιοφάνειας γι’ αυτό και η περίοδος άνθισής τους ήταν πολύ μικρότερη.

Ένα τελευταίο που παρατήρησα την άνοιξη του 2011 είναι ότι οι μαργαρίτες άνθιζαν με τέτοιο ρυθμό όπως ο ρυθμός αύξησης της διάρκειας ημέρας. [Σημείωση: στις 21 Μαρτίου η ημέρα αποκτάει το μέγιστο ρυθμό αύξησης από τα τέλη Δεκεμβρίου που είχε αρχίσει να μεγαλώνει, μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο. Μετά τις 21 Μαρτίου η ημέρα συνεχίζει να μεγαλώνει αλλά με μικρότερο ρυθμό, μέχρι το θερινό ηλιοστάσιο που είναι στις 22 Ιουνίου]. Δηλαδή έχω την εντύπωση ότι οι μαργαρίτες επηρεάζονται από τη διάρκεια ημέρας, η οποία θα πρέπει να δίνει κάποιο ερέθισμα, σαν να τους λέει «ο καιρός καλυτερεύει, ανθίστε!!!». Το 2011 είχε κάνει πολύ κρύο στις 8-9 Μαρτίου με βοριάδες και κάποιες μαργαρίτες «κάηκαν». Όμως τότε δεν ήταν ακόμη πολλές ανθισμένες, και έτσι η ζημιά δεν ήταν μεγάλη. Οι περισσότερες μαργαρίτες άνθισαν μετά τις 10 Μαρτίου και ως τα τέλη Μαρτίου είχαν σχεδόν ανθίσει στο μέγιστο ποσοστό. Αυτό που έβλεπα ήταν ότι στο ίδιο φυτό οι μαργαρίτες δεν άνθιζαν όλες μαζί, αλλά έβγαιναν σταδιακά. Δηλαδή το φυτό είχε και ανθισμένες μαργαρίτες και μπουμπούκια που περίμεναν τη σειρά τους να ανθίσουν. Ίσως αυτό είναι μια τακτική του φυτού για να προστατεύει τη διαιώνισή του σε περίπτωση που κάτι συμβεί (π.χ. ένας πολύ κακός καιρός που κάψει τα άνθη).

Το έτος 2012 παρακολούθησα ξανά την πορεία άνθισης των μαργαριτών στα τείχη του Ηρακλείου. Αν και δεν ήταν τόσο βροχερός ο καιρός όσο το 2011, ωστόσο υπήρξαν κάποιες βροχοπτώσεις τον Απρίλιο και κάποιες ημέρες με πολύ κρύο (και χιόνια πολλά στα ορεινά). Έτσι και το 2012 οι μαργαρίτες άργησαν να μαραθούν σε σχέση με το 2010 όπως φαίνεται στο Σχήμα 2. Επίσης παρατήρησα ότι το 2012 υπήρχαν πάρα πολλές πασχαλίτσες (έντομα με κόκκινο χρώμα και μαύρα στίγματα) πάνω στις μαργαρίτες και σε άλλα φυτά στα τείχη του Ηρακλείου.

Σχήμα 2. Ποσοστό άνθισης μαργαριτών στα τείχη του Ηρακλείου Κρήτης την άνοιξη του έτους 2012 (επί % του μεγίστου).

Ημ/νία	13/2/12	7/3/12	21/3/12	29/3/12	7/4/12	25/4/12	23/5/12
Ποσοστό άνθισης (επί %)	10	45	85	100	100	30	5

13 Φεβ. 12: Οι μαργαρίτες έχουν αρχίσει σιγά σιγά να ανθίζουν, πιο γρήγορα σε σχέση με το 2011 (από τα τέλη Ιανουαρίου ξεκινούσαν την άνθιση κάποιες). Στα σημεία με νότιο προσανατολισμό και απάνεμα υπάρχουν περισσότερες ανθισμένες. Αντίθετα, στα σημεία με βόρειο προσανατολισμό και κοντά στη θάλασσα (που τις χτυπάει ο άνεμος) είναι λιγότερες ανθισμένες.

7 Μαρ. 2012: Είδα πολλές πασχαλίτσες να βρίσκονται πάνω στις μαργαρίτες!!! Πάλι στα σημεία με νότιο προσανατολισμό που προστατεύονται από τον άνεμο (ή μακριά από τη θάλασσα) το ποσοστό άνθισης μαργαριτών ήταν μεγαλύτερο σε σχέση με τα σημεία που βρίσκονταν κοντά στη θάλασσα (που τα έπιανε ο αέρας της θάλασσας).

21 Μαρ. 2012: Είδα πάρα πολλές πασχαλίτσες που είχαν πια μεγαλώσει σε μέγεθος και αναπαράγονταν! Επίσης τα αγρωστώδη που υπήρχαν είχαν αναπτυχθεί πολύ. Πάλι, σε σημεία με νότιο προσανατολισμό το ποσοστό άνθισης μαργαριτών ήταν μεγαλύτερο. Μάλιστα εκεί κάποιες μαργαρίτες (ελάχιστες) είχαν αρχίσει να μαραίνονται.

7 Απρ. 2012: Οι μαργαρίτες παραμένουν σε πλήρη άνθιση (100%) από τις 29 Μαρτίου. Επίσης παρατήρησα ότι οι ελιές (στην περιοχή της Χερσονήσου Ηρακλείου) ξεκίνησαν σιγά σιγά να ανθοφορούν.

25 Απρ. 2012: Οι μαργαρίτες που βρίσκονται πιο κοντά στη θάλασσα (οι οποίες άργησαν περισσότερο να ανθίσουν) έχουν περισσότερα άνθη που δεν έχουν ακόμα μαραθεί.

23 Μαΐου 2012: Οι ανθισμένες μαργαρίτες στα τείχη είναι ελάχιστες.